อุทยานแห่งชาติดอยหลวง (Doi Luang)
พิกัดGPS อุทยานแห่งชาติดอยหลวง N19.44361 E99.70363
อุทยานแห่งชาติดอยหลวง มีอาณาเขตครอบคลุมพื้นที่รอยต่อของ 3 จังหวัด คือ เชียงราย ลำปาง และพะเยา เป็นอุทยานแห่งชาติที่ได้ยกฐานะมาจากวนอุทยานน้ำตกจำปาทอง วนอุทยานน้ำตกผาเกล็ดนาค วนอุทยานน้ำตกปูแกง และวนอุทยานน้ำตกวังแก้ว รวม 4 แห่ง ที่มีพื้นที่ติดต่อเป็นผืนเดียวกัน มีสภาพธรรมชาติและจุดเด่นเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีความสวยงามมากแห่งหนึ่งของภาคเหนือ มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 731,250 ไร่ หรือ 1,170 ตารางกิโลเมตร
กองอุทยานแห่งชาติได้มีหนังสือ ที่ กส 0708/3430 ลงวันที่ 30 พฤศจิกายน 2524 เสนอกรมป่าไม้ เพื่อขอยกฐานะวนอุทยานน้ำตกจำปาทอง วนอุทยานน้ำตกผาเกล็ดนาค อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา และวนอุทยานน้ำตกปูแกง อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย ซึ่งมีอาณาเขตติดต่อกันและอยู่ในป่าเทือกเขาดอยหลวงด้วยกันเป็นอุทยานแห่งชาติดอยหลวง โดยได้มีคำสั่งกรมป่าไม้ ที่ 1578/2524 ลงวันที่ 1 ธันวาคม 2524 ให้ นายธวัชชัย เสถียรกาล นักวิชาการป่า 4 ไปทำการสำรวจเบื้องต้นและทำหน้าที่หัวหน้าอุทยานแห่งชาติดอยหลวง ซึ่งอุทยานแห่งชาติดอยหลวงได้มีหนังสือที่ กษ 0713(ดล)/5 ลงวันที่ 2 มิถุนายน 2525 ส่งรายงานการสำรวจ ปรากฏว่าพื้นที่ดังกล่าวมีจุดเด่นทางธรรมชาติที่สวยงามหลายแห่งมีสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ เหมาะสมที่จะรวมวนอุทยานทั้งหมด จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ
ต่อมาจังหวัดลำปางและป่าไม้เขตลำปางได้ขอให้กรมป่าไม้จัดบริเวณวนอุทยาน น้ำตกวังแก้ว จังหวัดลำปาง เป็นอุทยานแห่งชาติเพื่อให้สอดคล้องกับมติคณะรัฐ เมื่อวันที่ 25 มกราคม 2526 ที่กำหนดให้จังหวัดลำปางเป็นจังหวัดส่งเสริมการท่องเที่ยว ผลการสำรวจปรากฏว่า มีพื้นที่เป็นบริเวณติดต่ออยู่ในเทือกเขาดอยหลวง ซึ่งเป็นป่าผืนเดียวกันทั้งหมดและเป็นป่าต้นน้ำลำธารชั้นที่ 1 A ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2528 และเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญของลำห้วยหลายสายซึ่งไหลลงสู่กว้านพะเยา พื้นที่ที่สำรวจมีธรรมชาติและจุดเด่นที่สวยงามมากมาย เหมาะสำหรับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ
กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ ได้นำเสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติมีมติในการประชุมครั้งที่ 4/2523 เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2528 เห็นชอบในหลักการที่จะให้ดำเนินการออกพระราชกฤษฎีกากำหนดพื้นที่ดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติดอยหลวงต่อไปได้ ทั้งนี้ให้กันพื้นที่บริเวณที่ราษฎรถือครองออกเสียก่อน โดยให้ยึดถือแนวทางปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 12มิถุนายน 2527 คือ ให้ยึดถือภาพถ่ายทางอากาศปี 2510 เป็นเกณฑ์พิจารณา
กองอุทยานแห่งชาติ จึงได้ติดต่อประสานงานกับเจ้าหน้าที่ท้องที่ดำเนินการตรวจสอบ เพื่อดำเนินการออกประกาศพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าแม่ลาวฝั่งขวา ป่าแม่ส้าน และป่าแม่ใจ ในท้องที่ตำบลแม่สรวย ตำบลแม่พริก ตำบลศรีถ้อย ตำบลท่าก๊อ อำเภอแม่สรวย ตำบลธารทอง ตำบลทรายขาว ตำบลสันกลาง ตำบลป่าหุ่ง ตำบลม่วงคำ ตำบลแม่เย็น อำเภอพาน ตำบลสันสลี ตำบลเวียง ตำบลบ้านโป่ง ตำบลป่างิ้ว ตำบลหัวฝาย อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย ตำบลป่าแฝก ตำบลเจริญราษฎร์ ตำบลศรีถ้อย ตำบลแม่สุก อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา ป่าขุนวัง แปลงที่สอง ป่าขุนวังแปลงที่สาม ป่าขุนวังแปลงที่หนึ่ง ป่าแม่โป่ง และป่าแม่งาวฝั่งซ้าย ในท้องที่ตำบลทุ่งฮั้ว ตำบลวังเหนือ ตำบลวังใต้ ตำบลร่องเคาะ อำเภอวังเหนือ และตำบลบ้านร้อง อำเภองาว จังหวัดลำปาง และป่าแม่ต้ำ ป่าแม่นาเรือ ในท้องที่ตำบลบ้านใหม่ ตำบลท่าจำปี ตำบลบ้านต้ำ ตำบลบ้านต๋อม ตำบลบ้านสาง ตำบลบ้านตุ่น ตำบลแม่นาเรือ อำเภอพะเยา จังหวัดพะเยา ให้เป็นอุทยานแห่งชาติดอยหลวง ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 107 ตอนที่ 61 ลงวันที่ 16 เมษายน 2533 มีพื้นที่ทั้งหมด 731,250 ไร่ เป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 61 ของประเทศ
ขนาดพื้นที่730927.00 ไร่
หน่วยงานในพื้นที่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 1 (วังแก้ว)
หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 2 (ท่าน้ำ)
หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 3 (ห้วยทราย)
หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 4 (สันกลาง)
หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 5 (ปางอ้อย)
หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติดอยหลวงที่ 6 (จำปาทอง)
อุทยานแห่งชาติดอยหลวง
ด่านตรวจปางเกาะทราย
ลักษณะภูมิประเทศ เป็นภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน โดยมีเทือกเขาทอดตัวเป็นแนวยาว ในแนวเหนือ - ใต้ ความยาวประมาณกว่า 70 กิโลเมตร มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 400-1,700 เมตร มีบริเวณ "ยอดดอยหลวง" เป็นพื้นที่สูงที่สุดประมาณ 1,694 เมตร และสภาพดินเป็นดินลูกรังผสมหินโดยเฉพาะบนยอดเขา ส่วนบริเวณหุบเขาจะมีดินสีดำอุดมไปด้วยแร่ธาตุ และหินมีลักษณะเป็นหินกรวดหรือหินปูนทราย เป็นป่าต้นน้ำของแม่น้ำวังและกว๊านพะเยา
ลักษณะภูมิอากาศลักษณะภูมิอากาศโดยทั่วไปของ อุทยานแห่งชาติดอยหลวง จะมีอุณหภูมิค่อนข้างต่ำ โดยอุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดประมาณ 12 ํC และอุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดประมาณ 34.9 ํC มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยตลอดทั้งปีประมาณ 1,743.9 มม. ความเร็วลมสูงสุดเฉลี่ยประมาณ 2 น็อต ความเร็วลมต่ำสุดเฉลี่ยประมาณ 0.8 น็อต ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ยตลอดทั้งปีประมาณ 73 %
พืชพันธุ์และสัตว์ป่าประกอบด้วยป่าชนิดต่างๆ 5 ประเภท ได้แก่ ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง ป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง และป่าสนเขา มีพันธุ์ไม้ที่สำคัญ เช่น สัก เสลา อินทนิน มะขามป้อม มะกอกป่า มะม่วงป่า ตะเคียนหิน ตะเคียนทอง ชิงชัน ประดู่ กระบก ยมหิน ยมหอม บุนนาค เต็ง รัง เหียง พลวง ยางนา หว้า ก่อเดือย ก่อแป้น ก่อกำยาน สนสามใบ รวมถึงไผ่ขาว ไผ่บง กล้วยป่า เฟินก้านดำ ขิง ข่า กล้วยไม้ดิน ชายผ้าสีดา กระแตไต่ไม้ เอื้องผึ้ง หวายป่า เท้าสิงห์โต เอื้องหมายนา ค้างคาวดำ ดุสิตา แววมยุรา กระดุมเงิน
สัตว์ป่าประกอบด้วย เลียงผา เก้ง กวางป่า หมูป่า หมี อีเห็น ชะมด บ่าง ชะนี ลิงกัง เสือดาว แมวดำ หมาใน กระต่ายป่า กระรอกบิน ตะกวด เต่าปูลู งูชนิดต่างๆ รวมไปถึงไก่ป่า นกเงือก นกพญาไฟพันธุ์เหนือ นกปีกลายสก็อต นกกางเขนหัวขาวท้ายแดง นกศิวะปีกสีฟ้า และนกย้ายถิ่นหายาก เช่น นกกินปลีหางยาวคอสีดำ และนกอื่นมากมายกว่า 200 ชนิด นอกจากนี้ยังมีแมลงมากมายหลายชนิด เช่น ผีเสื้อกลางวัน ผีเสื้อกลางคืน กว่างห้าเขา ผีเสื้อใบไม้ใหญ่ ผีเสื้อหางติ่งปารีส ผีเสื้อถุงทอง เป็นต้น
สถานที่ท่องเที่ยวน้ำตกแม่เหยี่ยนข้อมูลทั่วไป...
เป็นน้ำตกสูงชัน น้ำใสสะอาด ไหลตลอดทั้งปี น้ำตกไหลลงมาเป็นสายคล้ายงาช้าง ลดหลั่นกันมาเป็นชั้นๆ จำนวน 7 ชั้น มีความสูงประมาณ 1,000 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง สภาพป่าเป็นป่าดิบชื้น มีไม้ยางเป็นไม้เด่น
ถ้ำผาโขงข้อมูลทั่วไป...
มีลักษณะเป็นถ้ำที่มีธารน้ำลอดไหลออกมาตลอดทั้งปี มีความยาวของถ้ำประมาณ 30 เมตร สามารถลอดทะลุออกไปชมพันธุ์ไม้และธรรมชาติข้างหลังถ้ำได้ ด้านหน้ามีแอ่งน้ำขนาดใหญ่สามารถลงเล่นน้ำได้
ถ้ำผายาวข้อมูลทั่วไป...
เป็นถ้ำที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำใต้ดินจนเป็นถ้ำขนาดใหญ่ ภายในถ้ำมีความสวยงามของหินงอกหินย้อยที่บรรจงสร้างสรรค์จากธรรมชาติ อย่างเช่น ห้องไอยรา ที่มีลักษณะคล้ายหัวของช้าง เป็นต้น การเข้าชมควรติดต่อเจ้าหน้าที่ก่อนทุกครั้ง
น้ำตกจำปาทองข้อมูลทั่วไป...
เป็นน้ำตกที่พบเห็นในสภาพป่าดิบชื้นทั่วๆ ไป มีลักษณะเป็นน้ำตกสูงชัน น้ำใสสะอาด มีทั้งหมด 7 ชั้น โดยมีชั้นที่ 2 และชั้นที่ 3 เป็นชั้นที่สูงและสวยที่สุด บางชั้นสายน้ำตกลงมามีลักษณะคล้ายงาช้างหรือหัวช้างบ้าง ซึ่งราษฎรในท้องถิ่นก็ตั้งชื่อชั้นของน้ำตกที่เห็นตามลักษณะของน้ำตกที่ปรากฏให้เห็น การเดินทางมีถนนลาดยางแยกจากถนนสายเชียงราย-พะเยา ตรงหลักกิโลเมตรที่ 7 ก่อนจะถึงตัวจังหวัดพะเยาเข้าไปประมาณ 16 กิโลเมตร ก็ถึงบริเวณน้ำตก
ดอยหลวง - ดอยหนอกน้ำตกวังแก้วข้อมูลทั่วไป...
เป็นน้ำตกที่สวยงามมากของอุทยานแห่งชาติดอยหลวง เกิดจากการทับถมของหินปูนที่ปนมากับน้ำ เช่นเดียวกับน้ำตกปูแกง แต่มีความสูงมากกว่าและมีชั้นของน้ำตกถึงประมาณ 102 ชั้น น้ำตกนี้จะมีน้ำตลอดทั้งปี สามารถเดินทางไปได้ 2 ทาง
ทางแรกเริ่มเดินทางจากอำเภอเมือง จังหวัดลำปาง มายังสายลำปาง-อำเภอแจ้ห่ม จากอำเภอแจ้ห่ม เดินทางมายังอำเภอวังเหนือ อีกประมาณ 58 กิโลเมตร และจากอำเภอวังเหนือ เดินทางตามทางลูกรังระยะทางประมาณ 24 กิโลเมตรก็จะถึงน้ำตกวังแก้ว
ทางที่สอง แยกจากเส้นทางสายเชียงราย-เชียงใหม่ บริเวณบ้านแม่ขะจาน มีทางลาดยางประมาณ 16 กิโลเมตรจะถึงอำเภอวังเหนือ ซึ่งทางนี้สะดวกกว่าเส้นทางแรก
น้ำตกปูแกงข้อมูลทั่วไป...
เป็นน้ำตกหินปูนขนาดใหญ่ที่เกิดจากการทับถมของหินปูนที่ไหลปะปนมากับสายน้ำ มีทั้งหมด 9 ชั้น ทุกชั้นสามารถลงเล่นน้ำได้ ภายในยังมีถ้ำตื้นมากมายหลายแห่ง เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวที่เข้ามาพักผ่อนในวันหยุดสุดสัปดาห์เป็นประจำ บริเวณน้ำตกนี้ยังเป็นแหล่งรวมของพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์นานาชนิด และท่านที่สนใจชมธรรมชาติที่หลากหลาย ทางอุทยานแห่งชาติดอยหลวงได้จัดเส้นทางศึกษาธรรมชาติไว้บริการ การเดินทางไปน้ำตกมีทางแยกจากถนนสายเชียงราย-พะเยาบริเวณหลักกิโลเมตรที่ เข้าไปถึงบริเวณน้ำตก ระยะทางประมาณ 8 กิโลเมตร เส้นทางใช้ได้ตลอดปี
น้ำตกธารทองข้อมูลทั่วไป...
เป็นน้ำตกสูงชัน น้ำใสสะอาด ไหลตลอดทั้งปี อยู่ติดถนนสายพะเยา – วังเหนือ เหมาะแก่การจอดพักรถเพื่อพักผ่อน
ที่ตั้งและแผนที่สถานที่ติดต่อ : ต.แม่เย็น อ. พาน จ. เชียงราย 57280
โทรศัพท์ : 0 5316 3363 (VoIP), 08 1960 2456
อีเมล :
doiluang_2551@hotmail.com หัวหน้าอุทยานแห่งชาติ : นายบัญชา รามศิริ สิ่งอำนวยความสะดวก ที่พัก และสถานที่กางเต็นท์ที่พัก - บ้านดอยหลวง 101
การเดินทางรถยนต์ที่ทำการอุทยานแห่งชาติดอยหลวง อยู่บริเวณน้ำตกปูแกง อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย สามารถเดินทางไปได้ 2 ทาง
• เดินทางจากอำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย มาตามถนนสายเชียงราย-พะเยา ถึงบ้านปูแกงระยะทางประมาณ 56 กิโลเมตร แยกทางด้านขวามือเป็นทางเข้าสู่หมู่บ้านและอุทยานแห่งชาติดอยหลวง ระยะทาง 9.5 กิโลเมตร ก็จะถึงน้ำตกปูแกง
• • เดินทางจากอำเภอเมือง จังหวัดพะเยา มาตามถนนสายเชียงราย-พะเยา ถึงบ้านปูแกงระยะทางประมาณ 40 กิโลเมตร แยกทางด้านซ้ายมือเป็นทางเข้าสู่หมู่บ้านและอุทยานแห่งชาติดอยหลวง ระยะทาง 9.5 กิโลเมตร ก็จะถึงน้ำตกปูแกง
พิกัดGPS อุทยานแห่งชาติดอยหลวง N19.44361 E99.70363ที่มาข้อมูล...ขอบคุณwww.park.dnp.go.th/1061-อุทยานแห่งชาติดอยหลวง